ابعاد لوله مانیسمان به سه عامل اصلی بستگی دارد. قطر خارجی که در آن لوله از بیرون تا بیرون اندازه‌گیری می‌شود. ضخامت دیواره که در آن لوله از یک طرف تا طرف دیگر اندازه‌گیری می‌شود. طول لوله که در آن بر حسب متر یا فوت اندازه‌گیری می‌شود. ابعاد لوله مانیسمان معمولاً با استفاده از استانداردهای ASME B36.10 و ASME B36.19 مشخص می‌شوند. این استانداردها قطر خارجی، ضخامت دیواره و وزن لوله را برای هر اندازه اسمی لوله مشخص می‌کنند. رده لوله مانیسمان نشان‌دهنده ضخامت دیواره لوله است.
در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم ؟
لوله مانیسمان یکی از انواع لوله‌های فولادی است که در فرآیند تولید آن از هیچ گونه درز جوشی استفاده نمی‌شود. این لوله‌ها به دلیل استحکام و مقاومت بالا در برابر فشار و دما، در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارند. ابعاد لوله مانیسمان به سه عامل اصلی بستگی دارد:
ابعاد استاندارد لوله مانیسمان
ابعاد استاندارد لوله خطی مانیسمان بر اساس استاندارد ASME B36.10 تعیین می‌شود. این استاندارد شامل ابعاد لوله خطی مانیسمان فولادی با قطر خارجی از 1/8 اینچ تا 24 اینچ و رده‌های 20 تا 160 است.
ابعاد لوله مانیسمان بر اساس قطر داخلی (ID) و قطر خارجی (OD) آن تعیین می‌شود. قطر داخلی لوله، اندازه‌ای است که سیال از داخل لوله عبور می‌کند و قطر خارجی لوله، اندازه‌ای است که لوله در معرض محیط قرار می‌گیرد. لوله‌های مانیسمان در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام از آنها کاربرد خاصی دارند. برخی و تعدادی از انواع ابعاد لوله مانیسمان عبارتند از:
طول لوله مانیسمان: لوله‌های مانیسمان معمولاً در دو طول ۶ و ۱۲ متر تولید می‌شوند. طول لوله مانیسمان بر اساس نیاز مشتری خرید لوله مانیسمان قابل تغییر است. پیش از خرید لوله مانیسمان از قیمت آن اطلاع حاصل نمایید. قیمت خرید لوله مانیسمان را می توانید از سایت های معتبر نظیر آهن پویان بررسی نمایید.
اندازه‌گیری ابعاد لوله مانسیمان به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
اندازه‌گیری قطر خارجی: قطر خارجی لوله مانیسمان با استفاده از یک کولیس یا میکرومتر اندازه‌گیری می‌شود. برای این کار، کولیس یا میکرومتر را در محلی از لوله که فاقد هرگونه تاب یا زبری است قرار داده و اندازه‌گیری را انجام می‌دهیم.
اندازه‌گیری قطر داخلی: قطر داخلی لوله مانیسمان با استفاده از یک گیج قطر داخلی اندازه‌گیری می‌شود. برای این کار، گیج را در محلی از لوله که فاقد هرگونه تاب یا زبری است قرار داده و اندازه‌گیری را انجام می‌دهیم.
اندازه‌گیری ضخامت دیواره: ضخامت دیواره لوله مانیسمان با استفاده از یک گیج ضخامت دیواره اندازه‌گیری می‌شود. برای این کار، گیج را در محلی از لوله که فاقد هرگونه تاب یا زبری است قرار داده و اندازه‌گیری را انجام می‌دهیم.
نکات مهم در اندازه‌گیری ابعاد لوله مانیسمان در این قسمت بررسی می شوند. برای اندازه‌گیری ابعاد لوله مانیسمان، باید از ابزارهای دقیق استفاده کرد. محل اندازه‌گیری باید عاری از هرگونه تاب یا زبری باشد. برای اندازه‌گیری قطر خارجی و قطر داخلی، باید لوله را در حالت عمودی قرار داد. برای اندازه‌گیری ضخامت دیواره، باید لوله را در حالت افقی قرار داد.
ابعاد لوله مانیسمان از عوامل مهمی است که در انتخاب و خرید این محصول باید به آن توجه کرد. عوامل موثر بر “ابعاد لوله مانیسمان” عبارتند از:
قطر داخلی لوله: قطر داخلی لوله با واحد میلی متر بیان می شود و مشخص کننده میزان فضایی است که برای عبور سیال در داخل لوله وجود دارد.
قطر خارجی لوله: قطر خارجی لوله با واحد میلی متر بیان می شود و مشخص کننده اندازه کلی لوله است.
ضخامت دیواره لوله: ضخامت دیواره لوله با واحد میلی متر بیان می شود و مشخص کننده مقاومت لوله در برابر فشار و دما است.
رده لوله: رده لوله یک عدد است که نشان دهنده وزن هر متر طول لوله است. هر چه رده لوله بالاتر باشد، ضخامت دیواره لوله بیشتر و مقاومت آن در برابر فشار و دما بالاتر است.
علاوه بر عوامل ذکر شده، موارد دیگری نیز می توانند بر ابعاد لوله مانیسمان تاثیر بگذارند، از جمله:
نوع کاربرد لوله: لوله های مانیسمان در کاربردهای مختلف با ابعاد متفاوتی استفاده می شوند. به عنوان مثال، لوله های مانیسمان برای انتقال نفت و گاز باید از مقاومت بالایی برخوردار باشند، بنابراین از ضخامت دیواره بالاتری استفاده می شود.
شرایط محیطی: شرایط محیطی نیز می تواند بر ابعاد لوله مانیسمان تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، لوله هایی که در معرض دمای بالا یا پایین قرار دارند باید از ضخامت دیواره بالاتری برخوردار باشند.
انتخاب ابعاد مناسب لوله مانیسمان برای کاربرد مورد نظر اهمیت زیادی دارد. انتخاب ابعاد نامناسب می تواند منجر به کاهش عملکرد لوله یا حتی خرابی آن شود.
اندازه و ابعاد لوله مانیسمان با توجه به نیاز صنایع مختلف تولید می‌شوند و کاربردهای متفاوتی دارند.
کاربرد لوله مانیسمان رده ۲۰: لوله مانیسمان رده ۲۰ دارای ضخامت دیواره نسبتاً نازکی است و برای مصارف عمومی و فشار پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این لوله‌ها در صنایع ساختمانی، کشاورزی، نفت و گاز، و همچنین برای انتقال آب و گاز در فشارهای پایین استفاده می‌شود.
کاربرد لوله مانیسمان رده ۴۰: لوله مانیسمان رده ۴۰ دارای ضخامت دیواره بیشتری نسبت به لوله مانیسمان رده ۲۰ است و برای مصارف صنعتی و فشار متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این لوله‌ها در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، و همچنین برای انتقال آب و گاز در فشارهای متوسط استفاده می‌شود.
کاربرد لوله مانیسمان رده ۶۰: لوله مانیسمان رده ۶۰ دارای ضخامت دیواره بیشتری نسبت به لوله مانیسمان رده ۴۰ است و برای مصارف سنگین و فشار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این لوله‌ها در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، و همچنین برای انتقال آب و گاز در فشارهای بالا استفاده می‌شود.
کاربرد لوله مانیسمان رده ۸۰: لوله مانیسمان رده ۸۰ دارای ضخامت دیواره بیشتری نسبت به لوله مانیسمان رده ۶۰ است و برای مصارف فوق سنگین و فشار بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این لوله‌ها در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، و همچنین برای انتقال آب و گاز در فشارهای بسیار بالا استفاده می‌شود.
در مجموع، می‌توان گفت که کاربرد ابعاد مختلف لوله مانیسمان با توجه به ضخامت دیواره و تحمل فشار آنها تعیین می‌شود. لوله‌های مانیسمان با ضخامت دیواره کمتر برای مصارف عمومی و فشار پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله‌های مانیسمان با ضخامت دیواره بیشتر برای مصارف صنعتی، سنگین، و فوق سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در پایان بحث درباره ابعاد لوله مانیسمان، باید به این نکته توجه داشت که این ابعاد نقش مهمی در کاربرد و عملکرد این لوله‌ها دارند. قطر خارجی، ضخامت دیواره و طول لوله، سه عامل اصلی تعیین‌کننده ابعاد لوله مانیسمان هستند. این ابعاد باید با توجه به نوع کاربرد لوله و شرایط محیطی انتخاب شوند تا لوله بتواند عملکرد مطلوبی داشته باشد.
برای انتقال سیالات با فشار بالا، از لوله‌هایی با ضخامت دیواره بیشتر استفاده کنید. برای انتقال سیالات با دمای بالا، از لوله‌هایی با جنس مقاوم در برابر حرارت استفاده کنید. برای کاربردهای صنعتی، از لوله‌هایی با استانداردهای معتبر استفاده کنید. با توجه به این نکات، می‌توان از لوله‌های مانیسمان در کاربردهای مختلف، از جمله انتقال سیالات، گاز رسانی و ساختمان سازی، استفاده کرد.
